Podstawową czynnością układu krążenia jest zapewnienie przepływu krwi w naczyniach. Układ krążenia jest niezbędny do zapewnienia następujących funkcji:

• transportowanie tlenu i substratów odżywczych do tkanek;

• usuwanie dwutlenku węgla i produktów przemiany materii ze wszystkich tkanek organizmu;

• regulacja temperatury organizmu poprzez skórną regulację przepływu krwi;

• udział w reakcjach odpornościowych organizmu - transport przeciwciał, leukocytów do miejsca infekcji;

• transport hormonów.

Skurcze serca są kontrolowane przez układ bodźcoprzewodzący serca. Jest on utworzony przez specjalne komórki w których wytwarzany jest impuls elektryczny, pobudzający mięsień do skurczu.

Układ bodźcoprzewodzący - składa się on z kilku pięter:

• węzeł zatokowy

• węzeł przedsionkowo-komorowy

• pęczek Hisa

• prawa i lewa odnoga pęczka Hisa

Węzeł zatokowy pełni funkcję nadrzędną i wytwarza impulsy elektryczne z częstością ok. 60-80/min w stanie spoczynku. Komórki poszczególnych pięter przewodzą wytworzone impulsy, co prowadzi do skurczu serca. Fala depolaryzacji biegnąca przez mięśniówkę przedsionków i komór powoduje ich skurcz, faza repolaryzacji poprzedza ich rozkurcz. Skurcz i rozkurcz zarówno przedsionków jak i komór powtarza się cyklicznie z częstością ok. 70-80 skurczów na minutę w spoczynku. Jeden cykl pracy serca trwa około 800 ms. Podczas rozkurczu komór krew napływa z przedsionków przez otwarte zastawki przedsionkowo-komorowe. Skurcz mięśniówki przedsionków wyprzedza skurcz mięśniówki komór serca, więc krew swobodnie zostaje wtłoczona podczas skurczu przedsionków do komór serca. Komórki niższych pięter układu bodźco-przewodzącego nie tylko przewodzą impulsy elektryczne, ale także potrafią wytwarzać pobudzenia. Dzięki temu w przypadku uszkodzenia wyższego piętra serce kontynuuje skurcze. Jednak częstość wytwarzanych impulsów przez komórki niższych pięter jest mniejsza, co nie zawsze jest wystarczające do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Na pracę serca ma wpływ pobudzenie receptorów.

Wyróżnia się cztery rodzaje działania receptorów na komórki mięśnia sercowego:

• efekt inotropowy:

  • dodatni: zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego

  • ujemny: zmiejszenie siły skurczu mięśnia sercowego

• efekt chronotropowy:

  • dodatni: zwiększenie częstości skurczów mięśnia sercowego

  • ujemny: zmiejsznie częstości skurczów mięśnia sercowego

• efekt batmotropowy:

  • dodatni: obniżenie progu pobudliwości komórek mięśnia sercowego

  • ujemny: podwyższenie progu pobudliwości komórek mięśnia sercowego

• efekt dromotropowy

  • dodatni: zwiększenie szybkości przewodzenia w mięśniu sercowym

  • ujemny: zmniejszenie szybkości przewodzenia w mięśniu sercowym

  Częstotliwość pracy serca zmienia się wraz z wiekiem. W tabeli poniżej podano prawidłowe wartości